قابل توجه کوهنوردان کنسرو خور:
بیماریبوتولیسم (botulism) را بیشتربشناسیم:
تدوین: دکتر حمید مساعدیان
عضو کمیسیون پزشکی اتحادیه جهانی کوهنوری
انجمن پزشکی کوهستان ایران: تعریف بیماریبوتولیسم
بیماری بوتولیسم یک بیماری کشنده و بسیار جدی است که به وسیله سم حاصل از باکتری کلستریدیوم بوتولینوم ایجادمیشود. سه نوع عمده بوتولیسم عبارتند از: بوتولیسم غذایی که با خوردن غذاهای حاوی سم ایجاد میشود. بوتولیسم زخم که حاصل عفونی شدن زخم با باکتری کلستریدیومبوتولینم است. بوتولیسم نوزادان که با خورده شدن ذرات حاوی باکتری ایجاد میشود. این ذرات در روده رشد و سم آزاد میکنند. تمام اشکال بوتولیسمکشندهاست.
عامل بيماري :
بوتوليسم به وسيله سم باسيل کلستريديم وبوتولينوم که يک باسيل بي هوازي اجباري و هاگ گدار است ، ايجاد مي شود . مقداربسيار کمي از اين سم قادر است بيماري را ايجاد کند .
![](http://t2.gstatic.com/images?q=tbn:ANd9GcQ4QFa2uMzKKOKK-53n8hPNfdY98DoOmWjIz6b_0xDRuJ-VF_rS)
راه انتقال بیماری
هاگهاي باسيل در خاک و در تمام نقاط جهان وجوددارند و به وفور از محصولات کشاورزي جدا مي شوند .بوتوليسم غذايي در اثر خوردن غذاهايي که در تهيه آنها حرارت کمي بکار رفته و بعد از تهيه سم بوتولينوم در آنهاايجاد شده و سپس به هنگام مصرف حرارت کمي ديده اند ، ايجاد مي شود .
علائم بیماریبوتولیسم
بيماري با نشانه هاي ضايعات حاد و دو طرفه اعصاب جمجمه و ضعف يا فلج پايين رونده آنها تظاهر مي يابد . مشکل بينايي ( تار بيني يا دوبيني )، اشکال در بلع و خشکي دهان اولين شکايتهاي بيمار است . در مراحل اوليه بيماري ممکن است استفراغ ، يبوست و يا اسهال نيز ديده شود .
عوارض
نارسایی تنفسی ناشی از بوتولیسم میتواند منجر به مرگ شود؛ البته در سالهای اخیر میزان مرگ و میر در مبتلایان به بوتولیسم از کاهش پیدا کرده است اما عوارضی همچون خستگی زودرس و تنفس کوتاه تا مدتها باقی میماندکه نیاز به درمان درازمدت دارد.
پیشگیری
1- از آنجا که سمبوتولیسم در حرارت بالا از میان میرود کنسروها پیش از مصرف باید در حدود ۱۰تا۲۰دقیقه جوشانده شوند.
2- کساني که کنسروهاي خانگي تهيه مي کنند بایددقت کنند که باسيل کلستريديوم بوتولينوم ممکن است باعث تورم قوطي کنسرو و بو گرفتن محتويات آن شده و يا هيچ تغيير شکلي نيابد . قوطي متورم را نبايد باز کرد و غذاهاييکه بدبو هستند را نبايد خورد و با چشيدن آزمايش کرد .
3- ضد عفوني کردن ظرفها بمنظور خنثي کردن باقيمانده احتمالي سم در آنها با کلر و جوشاندن بايد مورد توجه قرار گيرد .
اگر تنها چند ساعت از خوردن غذاي مسمومگذشته باشد، باید بيمار را وادار به استفراغ کرد.